Üreme bilimciler, sperm sayısının düşüşüyle bağlantılı plastik katkı maddelerinin kullanımını azaltmak için önlem alınması gerektiği konusunda uyarıda bulundu.
Araştırmalar, son 50 yılda dünya genelinde sperm sayısının yılda yaklaşık yüzde 1 oranında azaldığını ve insan doğurganlığının da benzer bir oranda azaldığını gösteriyor.
İngiliz The Guardian gazetesinin haberine göre obezite oranlarının artması, hareketsiz yaşam tarzları ve yaşlanan nüfus, olası nedenler olarak gösteriliyor. Ancak New York’taki Mount Sinai Icahn Tıp Fakültesi’nde çevre tıbbı ve halk sağlığı profesörü olan Dr. Shanna Swan’a göre, çevresel faktörler en önemli rolü oynuyor. Swan, bu düşüşün “büyük ölçüde ancak tamamen değil, steroid hormonlarını etkileyebilen çevresel toksinlerden kaynaklandığını” söyledi.
2017 yılında Swan ve meslektaşları, 1973 ile 2011 yılları arasında Kuzey Amerika, Avrupa ve Avustralya’daki erkeklerde sperm sayısında yaklaşık yüzde 60’lık bir düşüş olduğunu gösteren bir meta-analiz yayınladı.
2023 yılında, araştırmayı tekrarlayarak çalışmayı 2018 yılına kadar genişlettiler ve Afrika, Asya ve Güney Amerika’dan daha önce elde edilemeyen verileri de dahil ettiler ve daha da şok edici bulgular elde ettiler.
PLASTİKLERE EKLENEN MADDELERLE BAĞLANTILI
Swan’ın uyarısı, kimyasal toksisitenin insan ve çevre sağlığı üzerindeki etkisine ilişkin endişelerin arttığı bir dönemde geldi. İki hafta önce, çevre çözümlerine odaklanan bir şirket olan Deep Science Ventures tarafından yayınlanan ve Swan tarafından incelenen bir rapor, kimyasal kirliliğin “iklim değişikliği ile benzer düzeyde bir tehdit” olduğu konusunda uyarıda bulundu, ancak çok daha az ilgi gördü.
1950’lerden bu yana sperm oranlarındaki düşüş, plastik kullanımındaki patlama ile ters orantılı. Swan, plastiklere yaygın olarak eklenen katkı maddeleri ile sperm sayısındaki düşüş arasında artık kesin bir bağlantı olduğunu belirtiyor.
FETÜS VE EMBRİYO ÜZERİNDE DERİNDEN ETKİLİ
Swan, “Ftalatlar, plastiğe esneklik kazandırmak ve onu yumuşak ve esnek hale getirmek için plastiğe eklenen kimyasallardır. Yani, yumuşak bir su şişesi veya tıbbi hortum gibi bir hortum ya da yumuşak bir gıda kabı aldığınızda, ftalatlara dokunmuş olursunuz” diye konuştu.
Swan, şunları ekledi: “Öte yandan, ftalatların kötü ikizi bisfenollerdir. Ftalatlar plastiği yumuşak ve esnek hale getirirken, bisfenoller onu sert ve esnek olmayan hale getirir. Ftalatlar testosteron seviyesini düşürürken, bisfenoller östrojen seviyesini artırır.”
Swan, bu ve diğer endokrin bozucu kimyasalların etkilerinin özellikle rahimde gelişen fetüsler ve embriyolar üzerinde çok derin olduğunu söyledi. Daha önce ftalatların doğmamış erkek bebekler üzerindeki etkilerini araştırmış ve gebeliğin kritik bir döneminde maruz kalmanın cinsel gelişimde ince deformitelere yol açabileceğini bulmuştu.
